کودکان افغان؛ نسل متأثر از جنگ، خشونت و فقر اند. جنگ در افغانستان میلیون ها کودک را از حقوق اساسی و رفاهی زندگی شان محروم کرده است. کودکان در افغانستان آن هم در زیر حاکمیت طالبان، از آسیب پذیرترین قشر به شمار می روند. ادامه جنگ، وضعیت جاری ناگوار سیاسی و اقتصادی در حاکمیت طالبان، از چالشهای بزرگی در برابر زنده گی کودکان افغان بر شمرده شده است. کودکان سالهاست که در آتش جنگ سوخته و قربانی شده اند. عاملین جنگ و خشونت در افغانستان، جنایات جنگی و بشری را علیه کودکان مرتکب

شده و میشوند. اما متأسفانه که آنها هیچ گاهی مورد پیگرد قانونی قرار نگرفته و این فاجعه تا هنوز ادامه دارد.

کودکان و نوجوانان افغان به گونه های مستقیم و غیر مستقیم در جنگ ها بیشتر کشته و زخمی شده اند. در صفوف طرفین درگیر جنگ از کودکان برای اهداف جنگی، استفادۀ جنسی و حتی عملیات انتحاری نیز استفاده به عمل آمده است. این موارد از نگرانی های عمده در برابر زنده گی کودکان افغان می باشد. قربانی شدن کودکان در جنگ، محرومیت از آموزش و انواع خشونت در برابر آنها حکایت از وضعیت ناهنجار کودکان افغان را می نماید که زنده گی ایشان هم چنان تلخ وسیاه باقی مانده است.

خشونت علیه کودکان در حکومت طالبان از مشکلات جدی و فراگیر است که کودکان را نه تنها در معرض خشونتهای مستقیم فزیکی قرار داده، بلکه انواع خشونتهای روحی و روانی را نیز تجربه می نمایند. کودکان افغان مجبور به انجام دادن کار های شاقه، مهاجرتهای غیر قانونی، گدایی در جاده ها و اعمال جنایی و جرمی می شوند، آنها مورد اختطاف، سوء استفادۀ جنسی، قاچاق قرار می گیرند و از اعتیاد به مواد مخدر نیز در امان نیستند.

اعتیاد کودکان به مواد مخدر؛ نگران کننده است، زیرا تعداد زیادی از کودکان در افغانستان به مواد مخدر معتاد شده اند. افغانستان در حال حاضر بزرگترین تولید کننده مواد مخدر در جهان می باشد و انواع مواد مخدر در کشور به قیمت کم و به آسانی در دسترس کودکان قرار می گیرد.

کودکان افغان فقر و گرسنگی را متحمل می شوند و گرسنه شبها را سحر می کنند. با برگشت دوباره طالبان در افغانستان که کمکهای بشردوستانه بین المللی قطع و کم رنگ شده است، بحران اقتصادی، بیکاری و فقر در جامعه بیداد می کند. وضعیت زنده گی کودکان افغان در زیر سلطه طالبان غیر قابل تحمل است. حوادث طبیعی و آلوده گی محیط زیست نیز در تغذیه سالم کودکان اثر گزار بوده و همه این دلایل سبب شده است که شماری از کودکان به سوءتغذی حاد و بیماری های واگیر مبتلا شوند و با خطر مرگ رو به رو گردند که این وضعیت نومید کننده می باشد.

ممنوعیت دختران از رفتن به مکتب و محرومیت آنها از حق آموزش و تحصیل توسط طالبان، خطر ازدواج زود هنگام یا زیر سن را به طور فزاینده افزایش داده است. آمار ازدواج های زیر سن و اجباری در زیر حاکمیت طالبان سبب خشونت و لت کوب ها در خانواده ها گردیده است. افزایش این نوع از خشونت، مایه نگرانی عمیق ما می باشد.

وخامت اوضاع اقتصادی؛ خانوادهها را وادار نموده تا برای زنده ماندن و تکافوی معیشت اولیه زنده گی؛ فرزندان خود را به کار بفرستند یا کودکان خود را بفروشند و یا هم دختران خورد سال خود را به ازدواج بدهند. بدیهی است که این دختران در معرض خشونت های خانواده گی، تبعیض، سوء استفاده، رنج دایمی و مشکلات روانی دچار میشوند.

در حال حاضر کودکان زیادی اند که در کابل و دیگر شهر ها مشغول کار های فزیکی و دشوار اند؛ کار های که عمدتاً گماشتن کودکان به آنها منع شده اند. با گذشت هر روز وضعیت کودکان در افغانستان بد تر می شود. شمار کودکانی که در سرک ها کار می کنند هر روز افزایش می یابد. موارد خشونت ها بیشتر شده و همین اکنون ما کودکانی را سراغ داریم که مورد خشونت های شدید جنسی یا تجاوز قرار گرفته اند.

واضح و مبرهن است که آموزش و پرورش، ارکان اساسی انکشاف پایدار در جامعه می باشد. اما در جامعه طالبانی که مهمترین عرصۀ حیاتی کودکان را تهدید میکند؛ محرومیت از آموزش است. محرومیت از حق آموزش، نگرانیهای کنونی و آینده کودکان افغان را بیشتر ساخته است. در افغانستان تعداد کثیری از کودکان به دلایل نا امنی، مشکلات فقر و بیچارگی و بی سرپرستی، از حق تعلیم و تربیه محروم گردیده اند. وضعیت موجود، سیر صعودی داشته و هنوز هم طالبان در موقف خویش در قبال بسته ماندن مکاتب به روی دختران اصرار دارند. اعمال و پافشاری طالبان روی این موضوع، باعث محرومیت میلیونها کودک از بهره مندی حقوق شان شده است. کودکان در افغانستان از شرایط زیست، تعلیم و تربیه و پیشرفت و شرایط دیگری که برای رشد کودکان لازم است، برخوردار نیستند. مشکلات و چالشهای فراوان در فرا راه کودکان در زمینه دسترسی به تعلیم و تربیه،مبین آینده تاریک آنهاست.

وضعیت بد کنونی کودکان افغان به گونه ایست که بار بحران بشری را تحمل باید کنند. همین اکنون هزاران کودک در این کشور با تهدید های گوناگون رو به رو هستند. در کل؛ در حال حاضر کودکان افغان در وضعیت خوبی قرار ندارند.

در نتیجه؛ نا امیدی های فزاینده ما را در قبال وضعیت رقتبار کودکان ناشی از عدم مصوونیت های جسمی، روانی و غذایی، ازدواج های اجباری و زود هنگام، کار شاقه، استخدام و استفاده به مقاصد نظامی، بسته ماندن مکاتب، کمبود دسترسی به سهولت های صحی و بهداشتی و شیوع گسترده بیماری ها تشکیل میدهد. هم چنان، سردی زمستان پیشرو از چالش ها فرا راه کودکان در زیر حاکمیت طالبان می باشد. از این رو؛ وضعیت کودکان آسیب پذیر افغان تأسف بار بوده و به کمک های فوری نیاز دارند.