یک سال از تسلط دوباره طالبان بر افغانستان میگذرد و در این مدت، قشر زنان بیشترین آسیب را متحمل شده و شاهد وضع محدودیتها و تحمل محرومیتهای فراوان بوده است؛ محرومیت از حق اشتغال، تعلیم، تحصیل و سایر آزادیهای فردی و اجتماعی که حق اساسی هر شهروندی به شمار میرود.
گزارشها نشان میدهد که در این مدت زنان زیادی از سوی طالبان شکنجه، بازداشت و اختطاف شدهاند و شماری هم از سوی این گروه به قتل رسیدهاند.
با اینکه بارها مجامع ملی و بینالمللی نسبت به برخورد طالبان با زنان انتقاد و اعتراض کردهاند، ولی کمترین تاثیری در تغییر رویکرد و رفتار این گروه در برابر زنان نداشته است، بلکه برعکس خشونتهای این گروه در برابر مردم افغانستان و بویژه زنان شدت بیشتری یافته است.
افغانستان به یک «بنبست» رسیده است
در همین حال، هدا خموش، نویسنده، شاعر و فعال حقوق زنان، در خصوص وضعیت مردم افغانستان در روز سقوط نظام و آمدن دوباره طالبان میگوید که در آن وقت شاهد تلخترین روزها بوده است.
به گفته این فعال حقوق زن، تلخترین روز، روزی بود که کابینه طالبان اعلان شد و این گروه زنان را از ساختارها حذف کردند.
بانو خموش میافزاید، آنجا بود که فهمید حضور زنان با وجود طالبان در افغانستان دیگر معنایی ندارد.
بانو خموش در ادامه میگوید: در این یک سال هم محدودیتهای زیادی بالای زنان وضع شده. از بستن درب مکاتب تا حجاب اجباری و همچنین ممانعت آنها از سفر به داخل و خارج.
به باور وی، افغانستان اکنون به یک بنبستی رسیده که نجات از این وضعیت و برونرفت از این روزهای سیاه، «سخت و دشوار» به نظر میرسد.
طالبان مفکورههای شخصی خود را بر مردم تحمیل میکنند
در همین حال، برخی فعالان سیاسی بدین باورند که طالبان ظرفیت و توانایی لازم برای اداره امور جامعه افغانستان را ندارند.
صادق دانش، با بیان این مطلب که طالبان فاقد توانایی اداره جامعهاند، می گوید: طالبان با کمک حامیان داخلی و خارجی خود در افغانستان آمد و نظام جمهوریت را از هم فروپاشانید و چنین نابسامانیهایی را ایجاد کرد.
آقای دانش با اشاره به بحرانهای سیاسی، اجتماعی، نظامی و فرهنگی جاری در کشور، میافزاید که طالبان قوانین سختگیرانهای در جامعه بالای مردم تحمیل کرده، که زنان در این میان بیشتر از همه قربانی شدهاند.
او میگوید: اداره فعلی طالبان توانایی اداره امور افغانستان را ندارد و مفکورههای شخصی خود را بالای مردم و بویژه زنان تحمیل میکنند.
طالبان زندگیام را از من گرفتند
طالبان در یک سالی که گذشت در برخورد با خبرنگاران، منتقدین و فعالان رسانهای نیز از خشونت کار گرفته و در موارد زیادی خبرنگاران را بازداشت و شکنجه کردهاند.
در این مدت، بیش از 200 رسانه در افغانستان مسدود شد و بسیاری از کارمندان رسانهها یا شغلشان را از دست دادند و یا هم مجبور به ترک کشور شدهاند.
طاهره علیزاده پژواک از جمله خبرنگارانی است که در رسانههای گوناگون در کشور کار کرده است. علیزاده میگوید که هنوز دو سال از عروسی وی نگذشته بود که گروه طالبان بر افغانستان مسلط گردید و مجبور شد ترک وطن کند.
او می گوید که «حکومت طالبان، برنامه و زندگیام را از من گرفتند.»
بانو علیزاده آرزو میکند که «روزی افغانستان آرام شود» و آرامش و زیبایی را در کشور شاهد باشد.
سیدضیاموسوی